Verfijning is het zo goed mogelijk zorg dragen voor het welzijn van proefdieren en het zoveel mogelijk vermijden van situaties die het welzijn van de dieren aantasten. Voorbeelden van verfijning zijn: kooiverrijking (strooisel, speelgoed), voldoende ruimte, groepsverblijven, verdoving, pijnstilling, intensieve controle van het welzijn, en training van dieren.
De cursussen (met FELASA-accreditatie) over specifieke diersoorten die ingezet worden als proefdier worden jaarlijks gegeven binnen de faculteit Diergeneeskunde. Hierdoor hebben de onderzoekers de mogelijkheid om de juiste kennis te vergaren over de diersoort waarmee ze werken en kan dit weer als voorwaarde worden gesteld.
Proefdieren die getraind zijn voor het ondergaan van noodzakelijke handelingen, zoals een bloedafname, ervaren minder stress. Dat is goed voor hun welzijn en voor de kwaliteit van de dierproeven. Met een webpagina, een videoclip en persoonlijk advies helpt de IvD onderzoekers om training van proefdieren in hun studies te implementeren. Ook delen we praktisch toepasbare trainingsprotocollen voor muizen en ratten.
Muizen in experimenten, die voor verplaatsingen en gezondheidscontroles vaak bij de staartbasis werden opgetild, worden tegenwoordig getraind om in een plastic buis of op een open hand te lopen. Dit vermindert de stress en is dan ook beter voor de dieren en voor de betrouwbaarheid van onderzoeksuitkomsten. Daarnaast is de 3-vingermethode geïntroduceerd, een veiligere manier om een muis te fixeren. Over deze methode is een webinar georganiseerd en de methode is standaard geïmplementeerd in het onderwijs voor onderzoekers en biotechnici.
In 2023 hebben we met name aandacht besteed aan de huisvesting en verzorging van ratten. Waar mogelijk worden ratten in onderwijs en fok ruimer en met meer uitdaging gehuisvest. Dierverzorgers worden gestimuleerd om hun ideeën voor kooiverrijking hierin kwijt te kunnen. Voor ratten in onderzoek is behoefte aan grotere gestandaardiseerde huisvesting. In 2023 hebben we een commercieel verkrijgbare kooi die voldoet aan deze eisen uitgetest. Daarnaast hebben wij ons ervoor ingespannen om de wettelijke minimumeisen voor rattenhuisvesting te verbeteren. Dit heeft geresulteerd in een internationale werkgroep die zich hier de komende jaren over zal buigen. Een van onze medewerkers heeft zitting in deze werkgroep.